چرا فضای تحلیلی بازار سرمایه تخریب شد؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری،  صف‌نشینی به یک آفت ویرانگر در بورس تبدیل شده و بازار سهام را ناکارا کرده است؛ چراکه در زمان‌های صعود خرید سهام ارزشمند را دشوار و حتی در بسیاری مواقع غیرممکن می‌کند و در زمان‌های نزول هم نمی‌توان سهام بسیاری از شرکت‌ها را به‌دلیل قفل شدن بازار در صف‌ها، فروخت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ریشه این قفل شدن بازار در صف‌های خرید و فروش در ساختار قوانین و مقررات بازارسهام نهفته است که بر هیجان سهامداران دامن زده و ریشه سرمایه‌گذاری براساس تحلیل را در بورس خشکانده است؛ بنابراین به‌زعم کارشناسان باید به غیر از توسعه بازارگردان‌ها، مقررات مربوط به دامنه نوسان و حجم مبنا پس از حاکم شدن ثبات و آرامش در بورس تغییر کند تا بورس حرفه‌ای‌تر شود.

یک موضوع به اصل ثابت بازارسهام تبدیل شده و منجر شده بازارسهام به کل کارایی‌اش را از دست بدهد و آن پدیده‌ای جز صف‌نشینی در بورس نیست که عمدتا متاثر از قوانین و مقررات بازار سرمایه است. پدیده صف‌نشینی، بورس را در همه حالت‌ها قفل می‌کند. در زمان‌های صعود به‌دلیل صف‌های سنگین خرید، نمی‌توان سهام شرکت‌های ارزشمند را مطابق «تحلیل‌های قیمتی و زمانی» خریداری کرد و در زمان‌های نزول هم باید مدت‌ها در صف‌های فروش منتظر ماند و با وجود فعال شدن حد ضررها (مطابق تحلیل‌های تکنیکی) با زیان‌های سنگین از سهام یک شرکت خارج شد. این موضوع عنصر تحلیل را در بازار سهام به کل نابود کرده است؛ چراکه ورود و خروج به سهام شرکت‌ها براساس مبانی تحلیلی در اغلب اوقات دشوار و حتی غیرممکن است.

علت صف‌نشینی چیست؟

یکی از علل بروز پدیده صف‌نشینی و غلبه «هیجان» بر «تحلیل» در بازارسهام وجود برخی مقررات در بازار سرمایه ازجمله دامنه نوسان قیمت است. به‌زعم کارشناسان باوجودآنکه اکنون سازمان بورس در تلاش است بازارگردان‌ها را برای حل مشکل صف‌نشینی توسعه دهد، اما این اقدام کافی نیست و باید اقدامات دیگری به موازت توسعه بازارگردان‌ها انجام شود. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در کنار توسعه بازارگردانی باید حل شود، تغییر قوانین و مقررات مربوط به دامنه نوسان و حجم مبناست. اگرچه دامنه نوسان در ابعاد مختلفی در بازارهای سهام دنیا به‌کار گرفته می‌شود، اما محدوده این دامنه نوسان در اغلب کشور‌ها یا بسیار بالاتر از ایران است یا درحال افزایش بین 20تا 60درصد است؛ حتی در بسیاری از کشورها که بازارهای سهام توسعه‌یافته‌تری دارند مانند آلمان و آمریکا دامنه نوسان تا حدود زیادی حذف شده و فقط در موارد خاصی از دامنه‌های نوسان 50درصدی استفاده می‌شود. به‌طور مثال در فرانسه دامنه نوسان در محدوده 10تا 20، ژاپن10تا 60، مالزی 30، بلژیک، آرژانتین، مکزیک، اکوادور، فنلاند، هند، پرتغال و بسیاری دیگر از کشور‌ها دامنه نوسان بین10تا 15درصد در نوسان است یا حتی کشور‌هایی مانند ایرلند، برزیل و یونان با روش‌هایی درحال حذف دامنه نوسان هستند و در تلاشند از دامنه نوسان، عمدتا در مواقع اضطرای با دامنه‌های بالا استفاده کنند. در چنین شرایطی به‌زعم کارشناسان مقررات مربوط به دامنه نوسان در ایران نیز باید تغییر کند و اگرچه در شرایط فعلی که بورس درحال نزول است نمی‌توان این تغییرات را اجرا کرد، اما سیاستگذاران به محض به تعادل رسیدن بازار باید اقداماتی را در این زمینه انجام دهند تا بازار در مقاطع بلندمدت با راهکار‌های عملی‌تری به تعادل برسد نه از طریق حمایت یا دستکاری.

چرا مردم به بورس هجوم آوردند؟

قوانین محدود‌کننده مانند دامنه نوسان به غیراز آنکه به پدیده صف‌نشینی در بورس دامن زده منجر به تخریب فضای تحلیلی در بازارسهام هم شده و منجر شده طیف گسترده‌ای از مردم بدون داشتن دانش و تجربه کافی به‌راحتی وارد بازار سهام شوند؛ چرا صف‌ها، خود ملاک مهمی برای تصمیم‌گیری سهامداران کم‌تجربه هستند؛ یعنی هر سهامداری بدون داشتن کوچک‌ترین تحلیلی فقط کافی است در صف خرید سهام قرار گیرد تا سود کند. دامنه نوسان در عین حال همیشه دست حمایتی برای جلوگیری از نزول بازار است که مانع از ترس سهامداران برای نزول می‌شود؛ چراکه سهامداران می‌دانند که قیمت سهام روزانه بیش از 5درصد کاهش نخواهد یافت و این موضوع باعث شده سهامداران کم‌تجربه با وجود آنکه دانش کافی برای سرمایه‌گذاری در بورس ندارند، بدون هراس وارد بازار سهام شوند.

دامنه نوسان به شکلی که درحال حاضر در بازار سرمایه ایران به‌کار گرفته می‌شود، سهامداران را ترغیب می‌کند اولا به‌صورت مستقیم در بورس سرمایه‌گذاری کنند و دوما بدون تحلیل و تفکر، فقط ظرف چند ثانیه در صف‌های خریدو فروش قرار بگیرند و به پدیده صف‌نشینی دامن بزنند. بروز پدیده صف‌نشینی، به غیرازآنکه منجر به بروز مشکلات عمیقی برای هسته معاملات شده، فضای تحلیلی بازارسهام را هم تخریب کرده و منجر شده مردم به جای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم(از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری) ترجیح بدهند بدون دانش و تجربه کافی به‌صورت مستقیم در بورس سرمایه‌گذاری کنند. این محدودیت در کنار حجم مبنا حتی منجر شده است چارت‌ها و نمودار‌های تکنیکی سهام و شاخص‌های بورس هم از درجه اعتبار کمتری برخوردار باشند؛ چراکه نوسان‌های قیمت در این نمودار‌ها عمدتا مطابق با این محدودیت‌ها ثبت می‌شوند و کمتر مبتنی بر معاملات آزادانه و تحلیلی در یک بازار کارا هستند. درنتیجه نمودار‌های تکنیکی هم در ایران در مقایسه با سایر بازار‌های سهام دنیا از کارایی کمتری برخوردار است و حتی ممکن است سرمایه‌گذاران را به اشتباه بیندازد.

کارشناسان چه می‌گویند؟

احمد اشتیاقی، یک کارشناس بازار سرمایه درباره تغییر دامنه نوسان در بورس معتقد است: یکی از معضلات کنونی بازار سهام وجود صف‌های طولانی خرید و فروش است؛ درحالی‌که بازار باید از این چالش رها شود تا معاملات براساس تحلیل‌های منطقی انجام و مانع از ایجاد حباب در قیمت برخی از سهام شود. او به ایرنا می‌گوید: اگر دامنه نوسان برداشته شود روند معاملات سهام زودتر به تعادل می‌رسد و فعالان تازه‌وارد که آگاهی چندانی نسبت به سهام موجود در بازار ندارند، براساس وجود صف‌های خرید و فروش تصمیم‌گیری نمی‌کنند و تحلیل جایگاه خود را در بازار پیدا می‌کند. اشتیاقی تأکید می‌کند: چاره‌ای نیست جز اینکه دامنه نوسان به‌تدریج در برخی از سهام به ۱۰درصد و در شرایطی هم تا ۲۰درصد افزایش پیدا کند تا تحلیل جایگزین صف خرید و فروش شود. او با بیان اینکه افزایش دامنه نوسان در بورس اقدامی حیاتی و ضروری است، اما در وضعیت کنونی این اقدام نمی‌تواند در ایجاد تعادل معاملات بازار تأثیرگذار باشد، توضیح می‌دهد: اکنون بازار درگیر شرایط هیجانی است و بهتر است این اتفاق در شرایط طبیعی و تعادلی صورت گیرد. ولید هلالات، تحلیلگر بازار‌های مالی هم در این‌باره در فضای مجازی نوشت: بدترین موضوع در دوره‌های نزول فرسایشی شدن آن است؛ چون مانع تعادل قیمت‌ها می‌شود. اگر واقعا اینقدر هیجان فروش در بورس وجود دارد، یک راهکار این است که دامنه نوسان به 20درصد یا 50درصد افزایش یابد یا مدل‌های دیگری نظیر اینکه دامنه نوسان 10درصد باشد و هر نمادی با صف مواجه شد، دامنه نوسان آن به 15درصد برسد. او می‌افزاید: اگر این کار انجام شود، اولا سهامدارانی که تصمیم قاطع گرفته‌اند سهام خود را بفروشند، سریع‌تر خارج می‌شوند و ثانیا بازار خیلی سریع به تعادل می‌رسد. در برگشت هم اگر سهامی ارزنده باشد، به سرعت به جایگاه قبلی خواهد رسید. از این زاویه به‌نظرم باید دامنه نوسان را بالابرد و بدترین اتفاق برای بازار کاهش دامنه نوسان است. به گفته او، مهم‌ترین کار هم‌اکنون این است که به هر طریقی، پدیده صف‌محوری حذف شود؛ چون عامل تشدید هیجان در دوره‌های صعود و نزول است. یک کارشناس دیگر حتی پا را فراتر می‌گذارد و پیشنهاد می‌کند دامنه نوسان حذف شود. بهزاد احمدی‌نسب می‌گوید: بهتر است تصمیماتی برای دامنه نوسان بدون محدودیت درنظر گرفته شود. بازار با این اقدام زودتر به تعادل می‌رسد و شفاف‌تر می‌شود. عباس آرگون، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه درباره ضرورت حذف دامنه نوسان از بازارسهام به بورس‌نیوز می‌گوید: دامنه نوسان زیان‌های زیادی به بازارسهام تحمیل کرده است. معتقدم دامنه نوسان باید حذف شود تا معاملات براساس تحلیل انجام شود و صف‌های خرید و فروش جای خود را به معاملات براساس ارزندگی سهام بدهد. به گفته او، حذف دامنه نوسان، نقدشوندگی بازار را هم افزایش خواهد داد. البته شاید نتوان یکباره دامنه نوسان را حذف کرد، ولی می‌توان از عرضه‌های اولیه شروع کرد و اجازه داد سهام آن شرکت روز بعد از عرضه‌ اولیه، بدون محدودیت دامنه نوسان معامله شود.

پربیننده ترین ارزش سهام عدالت من (۳۱ شهریورماه) سنگین‌ترین صف‌های خرید و فروش امروز در بازار سهام/ روزی که صفوف خرید محو شدند تصویب افزایش سهام قابل واگذاری صنایع پالایش نفت در بورس/ موافقت با تأدیه دیون دولت برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تزریق هر پولی از صندوق توسعه به بورس تورم‌زاست/ مجموعه وزارت اقتصاد خلاف می‌گوید سنگین‌ترین صف‌های خرید و فروش امروز در بازار سهام/ صف‌های فروش نفس‌گیرتر از دیروز می‌شوند

منبع: اقتصاد آنلاین

کلیدواژه: بورس بازار سرمایه بازار سهام فرابورس قیمت طلا قیمت لوازم خانگی سهام عدالت صف های خرید و فروش دامنه نوسان دامنه نوسان سرمایه گذاری بازار سرمایه بازار سهام منجر شده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۳۸۵۴۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا بورس درجا می‌زند؟!

حمید میرمعینی در خصوص عوامل رشد بورس در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: با درایت مسئولین شرایط بحرانی منطقه مدیریت و از تنش‌های سیاسی کاسته شد؛ در شرایطی که وجود داشت فراز و فرود‌های اقتصادی طبیعی بود، اما با شرایط فعلی می‌توان به رشد بازار سرمایه امیدوار بود.

کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: بازار سرمایه ایران پتانسیل این را دارد که در همین شرایط کمک حال اقتصاد ایران باشد؛ بر اساس شعار سال که از سوی رهبر معظم انقلاب، جهش تولد با مشارکت مردم تعیین شده است، بورس می‌تواند محلی مناسب برای مشارکت سرمایه‌ای عمومی در تولید باشد.

میرمعینی تصریح کرد: در صورت تعیین سیاست‌های درست و کارسازی مناسب دولت، بازار سرمایه محل مناسبی برای تعالی اقتصاد کشور است و قطعا سرمایه‌گذاران منتفع خواهند شد. نکته حائز اهمیت توجه به تامین عوامل محرک بازار سرمایه است. در اولین نگاه واجب است که نسبت به مدیریت شرایط تحریم‌ها چاره اندیشی دقیق انجام گیرد.

وی ادامه داد: در بحث سیاست گذاری‌های اقتصادی نیز توجه به بحث کسری بودجه حائز اهمیت است چرا که تاکنون نیز این موضوع باعث آسیب زیادی به اتصاد کشور شده است. نحوه جبران کسری بودجه بسیار مهم است و اگر درست انجام نشود، شاهد تورم افسار گسیخته‌ای خواهیم بود که اثر زیادی بر بازده شرکت‌های بورسی خواهد داشت.

نرخ بهره بالای بانکی و تامین سرمایه

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در بحث سیاست‌های پولی از جمله افزایش نرخ بهره بانکی، سیاست‌های دولت موجب شده است که بخشی از نقدینگی جامعه به سوی سپرده گذاری حرکت کند؛ این موضوع موجب می‌شود که نرخ تامین مالی برای پروژه‌های اقتصادی به شدت افزایش یابد.

وی تاکید کرد: در حال حاضر نرخ بهره‌ای که سرمایه با آن به دست تولید کننده و یا هر متقاضی می‌رسد کمتر از ۴۰ درصد نیست؛ بنابراین سرعت گردش مالی کاهش می‌یابد و معوقات بانکی نیز افزایش خواهند یافت. این چرخه معیوب به راحتی می‌تواند بانک‌ها را در انجام تامین مالی فلج و اقتصاد کشور را دچار آسیب کنند.

نقش بازار سرمایه در اقتصاد چیست

میرمعینی تصریح کرد: در صورتی که در دولت تصمیم به رونق بازار سرمایه داشت باشد، بورس این قدرت را دارد که فصل جدیدی در گردش نقدینگی کشور بگشاید؛ همچنین اگر بازار سرمایه بتواند این جریان نقدینگی را به درستی به سمت تولید هدایت کند، می‌توان تولید کشور را متحول کرد.

وی ادامه داد: دولت باید با انجام مانور‌های اقتصادی مناسب در جهت تقویت بازار سرمایه بکوشد چرا که تنها عاملی که می‌تواند به سرعت تولید ناخالص ملی ما و دیگر فاکتور‌های اقتصادی را متحول کند بازار سرمایه است. در خصوص سیاست‌های دولت که منجر به تامین بازار سرمایه می‌شود می‌توان به کاهش نرخ بهره بانکی اشاره نمود که می‌تواند جریان نقدینگی را به سوی بازار جذب کند.

دلار نیمایی و رانتی عظیم

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: کاهش نرخ بهره تامین سرمایه در فصول ارزش گذاری دارایی‌های مالی هم موجب می‌شود نرخ بازه مورد انتظار در تناسب با آن کاهش یابد. دومین موضوع افزایش نرخ دلار نیمایی و نزدیک کردن آن به بازار آزاد است. شایان ذکر است که از رانت عظیم دلار نیمایی فقط عده‌ای خاص منتفع می‌شوند و در نهایت کالایی که با نرخ ارز نیمایی وارد می‌شوئد با قیمت بازاری به دست مصرف کنندگان می‌رسد.

وی ادامه داد: در شرایطی که کار به دلار نیمایی متصل است صادر کننده‌ای که با هزار زحمت و خاک خوردن محصولی صادراتی را تولید کرده و در خارج از کشور به فروش رسانده است، زمان تسویه حساب ارزی خود از سود زحمت خود بر خلاف واردکننده‌ای که صرفا دلالی کرده است بی نصیب می‌مانند.

میرمعینی تاکید کرد: اگر قیمت دلار نیمایی به بازار آزاد نزدیک شود به راحتی شاهد رشد در شرکت‌های بورسی صادرات محور خواهیم بود. همچنین لغو قیمت گذاری دستوری نیز از دیگر عوامل موثر بر بورس است؛ به دلیل اینکه در شرایط قیمت گذاری دستوری کسی بجز دلال منتفع نمی‌شود. با قیمت گذاری دستوری تولید کننده با ضرر تولید می‌کند و نهایتا مصرف کننده نیز کالا را با قیمت بالا می‌خرد.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: به عنوان چهارمین مورد موثر بر بازارسرمایه می‌توان به واگذاری شرکت‌های کم بازده دولتی به بخش خصوصی مانند خودروسازان اشاره کرد. پنجمین عامل که به عنوان یک عامل متحرک بسیار حائز اهمیت است تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت‌های بورسی است که در بروز رسانی ترازنامه‌های آنها و حدود فعالیتشان تاثیر می‌گذارد.

وی در پایان تاکید کرد: تمام این موارد به اراده دولت باز می‌گردد. اهالی بازار سرمایه هم اکنون سه سال است که از جاماندگی این بازار گله می‌کنند و این موضوع به نظر من هیچ دلیلی بجز ضعف در تصمیم‌گیری و بی میلی دولت به رشد بورس ندارد.

انتهای پیام/